Millî Edebiyat

Ayrıntılar

Üst Kategori: Konu Anlatımı

Çarşamba, 02 Nisan 2008 18:34 tarihinde yayınlandı.

Gösterim: 10609

MİLLΠ EDEBİYAT  (1911-1923 )

1911 yılında Selanik’te çıkarılan Genç Kalemler  dergisi etrafında toplanan sanatçıların oluşturduğu bir akımdır. Osmanlı Devleti hakimiyetindeki milletlerin birliğini savunan Namık Kemal’in öncülüğündeki Osmanlıcılık; Osmanlı Devleti hâkimiyetindeki Müslüman devletlerin birliğini savunan Mehmet Akif’in öncülüğündeki İslamcılık hareketlerinin zayıflamasından sonra milliyetçilik  hareketleri güçlenmeye başlamıştır.Bu görüş Ziya Gökalp, Ömer Seyfettin, Mehmet Emin Yurdakul öncülüğünde gelişmiş. Sonraları Ali Canip Yöntem, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Fuat Köprülü, Refik Halit Karay da bu akıma katılmıştır.Bu akım öncülerinin başlıca amaçları: 1. Türkçenin sadeleşmesi. 2. Şiirde hece vezninin kullanılması. 3. Sanat ve edebiyatta yerli ve millî konuların işlenmesini sağlamak idi.Bu dönemde Ziya Gökalp’in öncülüğüyle konuşulan dil (İstanbul Türkçesi) yazı dili olarak kullanılmaya başlandı.     

Millî Edebiyatın Temsilcileri: 

Ziya Gökalp (1876-1924):

Türkçülük akımını bir sisteme bağlayan ve Türkçenin sadeleşip konuşulduğu gibi yazılmasını sağlayan düşünce ve edebiyat adamıdır. Millî Edebiyatın fikir yönüyle temellerini oluşturmuştur. O edebiyatı  düşüncelerini yamada bir araç olarak kullanmıştır.

Eserleri: Kızıl Elma, Yeni Hayat, Altın Işık adlı şiir kitapları; Türkleşmek-İslâmlaşmak-Muasırlaşmak, Türkçülüğün Esasları, Türk Medeniyeti Tarihi, Malta Mektupları  nesir kitapları bulunmaktadır.

          Ömer Seyfettin (1884-1920):

Millî Edebiyat akımının hikâye alanındaki en önemli temsilcisidir. Halk dilini ve sade söyleyişi savunmuş ve eserlerinde kullanır. Konularını günlük hayattan, çocukluk ve askerlik hatıralarından, tarih, menkıbe ve efsanelerden almıştır.  Hikâyelerinde realizmin izleri görülür. Tasvir ve tahlile değil olaya ağırlık verir. Yani Klasik hikâye tarzında örnekler verir. Kahramanlık hikâyelerindeki en önemli motiflerden biridir.

Eserleri: Efruz Bey, Bomba, Harem, Yüksek Ökçeler, Gizli Mabed, Yalnız Efe, Bomba, Beyaz Lâle en bilinen hikâyeleridir. Bunların yanında nesir ve şiir alanında da örnekler vermiştir.

Mehmet Emin Yurdakul (1869-1944):

Şiir yazmaya Servet-i Fünun döneminde başlamış, daha sonra Millî Edebiyat akımına katılmıştır. Sade bir dil ile yazmış ve hece veznini kullanmıştır. Konularını toplum dertlerinden, sosyal konulardan ve kahramanlık ve vatan sevgisinden alır. Eserlerinde uyarıcı ve öğretici bir üslup görülür. Ancak bu gaye ön plana çıktığı için coşku ve lirizm  ihmal edilmiştir.

Eserleri: Türk Sazı, Ey Türk Uyan, Tan Sesleri, Ordunun Duası, Turana Doğru  bilinen eserleridir.

Ali Canip Yöntem (1887-1967):

Millî Edebiyat akımının temsilcilerindendir. Genç Kalemler dergisinin başyazarıdır.  Yeni, sade dilin savunucusudur. Önceleri Fecr-i Âti topluluğunda yer alan şair. Millî Edebiyat akımının etkisiyle sonraki dönemde şiirlerini hece vezniyle yazmıştır.

Eserleri: Geçtiğim Yol şiirlerini topladığı eseridir.

Fuat Köprülü:

Halk edebiyatı tarzında şiirleri olmakla beraber, o daha çok Türk Edebiyatı  Tarihi alanındaki incelemeleri ve eserleri ile tanınır. Başlangıcından itibaren Edebiyatımızın tüm dönemlerini incelemiş ve bu bilim dalının kuruluşunda öncülük etmiştir.

Eserleri: Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, Türk Ed. Tarihi, Türk Saz Şairleri  en bilinenleridir.

Yakup Kadri Karaosmanoğlu (1899-1974):

Fecr-i Ati topluluğuna mensup iken ferdiyetçi bir sanat anlayışına sahip olan yazar daha sonra Millî Edebiyat akımı içinde yer almış ve eserlerini bu anlayışa uygun olarak vermiştir. İlk eserlerinde mistik bir hava vardır. 1916 yılından sonraki eserlerinde yurt gerçekleri ve millî duygular öne çıkar. Gözlemleri güçlü olduğu için eserlerinde realizmin unsurları hakimdir. Roman, hikâye, makale, deneme, hatıra türünde eserler vermiştir.

Eserleri: Bir Serencam, Milli Savaş Hikâyeleri, Savaş, Kiralık Konak, Nur Baba, Hüküm Gecesi, Sodom ve Gomore, Yaban, Ankara, Bir Sürgün, Panorama, Erenlerin Bağından, Zoraki Diplomat, Anamın Kitabından, Vatan Yolunda. 

Reşat Nuri Güntekin (1889-1956):

Millî Edebiyat akımından etkilenen sanatçılardandır. Eserlerinde gözlem ön plana çıkar ve realizmin izleri görülür. Konuşma dili üslubuna hakimdir ve dili canlıdır. Psikolojik tahlillerde başarılıdır. Roman, hikâye ve tiyatro alanında eserler vermiştir.

Eserleri: Çalıkuşu, Acımak, Kızılcık Dalları, Dudaktan Kalbe, Yaprak Dökümü, Damga, Miskinler Tekkesi isimli romanları; Eski  Ahbab, Sönmüş Yıldızlar, Tanrı Misafiri isimli hikâyeleri ve Balıkesir Muhasebecisi, Eski Borç, Gözdağı  isimli tiyatroları en bilinen eserleridir.

Halide Edip Adıvar (1884-1964):

Milli Edebiyat akımının tanınmış  yazarıdır. İstiklal  mücadelesinde aktif olarak görev almış ve Sultanahmet meydanında düzenlediği mitingle geniş kitleleri etkilemiştir. Eserlerinde yakından izlediği kurtuluş savaşı geniş yer tutar. Gözlem, tasvir ve tahlillerde başarılıdır. Dili sadedir. Üslubunun biraz dağınık ve düzensiz oluşu eserlerinin başarısını fazla etkilemez. Ana kahramanlarını daha çok  kadınlardan seçmiştir.

Eserleri: Sinekli Bakkal, Handan, Ateşten Gömlek, Vurun Kahpeye, Tatarcık, Mor Salkımlı Ev, Dağa Çıkan Kurt, Harap Mabetler en bilinen eserleridir. 

Geniş bilgi için tıklayınız.