Kitap Okuma Anketi

KİTAP OKUMA ANKETİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bugün biz insanlarımıza kendi dillerinde, kendileri için gerekli temel bilgileri verecek kitapları okutabilme konusunda başarılı mıyız sorusuna cevap arıyoruz. Basılan dergi, kitap ve gazete sayılarına baktığımız zaman çarpıcı durumların karşımız çıktığını görürüz. Buna kütüphanelerden yararlanma oranını da ekleyebiliriz. İtiraf etmeliyiz ki insanlarımızın kitaplardan yaralanma oranı çok düşük.

Türkiye’de yaşayan insanlar genellikle boş zamanlarında kitap okuduklarını söylerler. Oysa kitap boş zamanda okunur bir nesne değildir. Okurken birçok bilgi kazanma amacı güdülmelidir. İnsanlık tarihi boyunca birikim kazanma yollarından biri de okumadır. Bir an için kitapların hayatımızdan çekildiğini düşünelim. Bugün ulaştığımız medeniyet seviyesinin ne kadar uzağına düşeceğimizi tahmin edebiliriz. Eğitimin en önemli amaçlarından biri insana okuma alışkanlığı kazandırmak, onların duygu, fikir ve hayallerini geliştirmelerini sağlamaktır. Bunun ilk adımı okumayla atılır. Genel olarak Türk insanının yeterince okumadığı düşünülür. Günümüzde elektrik gibi kâğıtta kişi başına düşen yıllık tüketim miktarı gelişmişliğin göstergesi kabul edilmektedir. 1980 yılında bu miktar Türkiye’de 12 kg iken ABD’de 192, Japonya’da 153 kg idi. Milletler arenasında bulunduğumuz yer ile okuma oranımız arasında büyük paralellik vardır. Okuyan insanın ufku genişler, yeni fikirler, hayaller, duygular meydana gelir; bunları diğer insanlarla paylaşmak ister. Bu bakımdan sadece okumakla kalmamalı, düşünce ve duygularımızı yazıyla ifade etmeliyiz. Bu sayede hem kendi anlatım kabiliyetimizi geliştirecek hem de Türk edebiyatına yeni eserler kazandıracağız.

Okul çapında “okuma” konusunda yapılan anketin amacı öğrencilerin okuma seviyesini tespit etmek ve onları okuma üzerinde düşündürmek, dahası okuma oranını arttırmaktır.

Kâzım İşmen Lisesi Kültür-Edebiyat ve Kitaplık kollarının işbirliğiyle hazırlanan anketteki “Kitap okumanızda etken olan nedir?” sorusuna en çok kitapçıda rastlayıp beğenilmesi, en çok okunan kitaplar arasında olması etken olurken arkadaş tavsiye ve ödev verilmesinin de önemli oranda etkili olduğu görüldü. Ankete katılanların % 66’sı okuma sevgisinde kişinin istekli olmasının gerektiğini belirtirken % 15’i öğretmenler, % 7’si arkadaş, yine % 7’si anne-baba etkilidir dedi. Televizyonun insanları çok etkilediği düşünülmesine rağmen kitap okumayı olumlu yönde etkileme konusunda % 2 gibi çok düşük bir oranın çıkması televizyon yöneticilerinin üzerinde düşünmesi gereken bir konudur. Aynı şekilde kitap okumaya engel olan şeyler arasına derslerin yoğunluğundan sonra önemli oranda televizyonun olması okuma alışkanlığına televizyonun ne kadar olumsuz etki yaptığını bir kez daha gözler önüne sermektedir. Ayrıca kitap tanıtımı yapılan bir program ve kanal adını bilenlerin sayısının oldukça düşük olması doğrusu pek de şaşırtıcı bir sonuç değildir.

10.000.000 liranız olsa öncelikle ne alırsınız?” sorusuna düşünüldüğünün aksine % 26 gibi bir oranda kitap, % 23 giyecek derken kaset, film cd’si ve oyun cd’sinin toplamı kitap alma oranına yaklaşabilmiştir. Öğrencileri daha çok yabancı eserleri okudukları, yerli yazarları konularını ilgi çekici bulmadıkları, tanıtımlarını yeterince yapamadıkları ve dillerinin sade olmadığını düşündükleri için az okudukları ortaya çıktı. Özellikle erkek öğrenciler birbirlerine en çok maçlardan söz ederken önemli sayıda öğrenci de seyrettiği filmlerden bahsettiğini söyledi. Okuduğu kitabı anlatanların oranı %10’da kaldı.

İletişim çağında olmamıza, cd, kaset, internet teknolojisindeki hızlı gelişmeye rağmen okuma alışkanlığında kitabın üstünlüğü bir defa daha ortaya çıktı. Kitapların kasetten dinlenmesini % 89 gibi bir çoğunluk doğru bulmazken internette yayımlanan kitapların okuma alışkanlığı kazanmaya katkısının olmayacağını düşünenlerin oranı % 65 oldu.  Öğrenciler arasında internet kullananların önemli çoğunluğu derslerle bu kadar uğraşmalarına rağmen % 74 oranında kitap tanıtımı yapılan siteleri bilmemelerini yorumsuz geçiyoruz.

 Kitap satışlarında fuarların ne kadar çok etkili olduğu anketimizde bir kez daha iyice anlaşıldı. Öğrencilerin % 40’ı fuarların, % 23’ü en çok okunan kitaplar arasında olmasının, % 16’sı reklamların, % 11’i televizyondaki tanıtımların, % 9’u ise kitap kataloglarının satışları etkilediğini söyledi.

Öğrencilerin önemli bir kısmı yatmadan önce kitap okurken okul dönüşü % 11’de kaldı. Hafta sonları herhangi bir saatte okuyanlar ise % 22 oldu. Sabah kitap okuyanların olmadığını söylemek mümkün, çünkü oranı % 1.

Okul kitaplıklarının işlerlik kazanabileceğine inananların oranı % 70 olurken sınıf kitaplıklarının faydalı olacağını düşünenlerin oranı ise % 57 idi. Kitaplıklarından yeterince yararlanılmayan, laboratuvarlarında deneyler yapılmayan bir okulun kaliteli eğitim verdiğini söylemek mümkün mü? Bütün olumsuz gidişata dur demek, gelişmiş ülke insanı olmak, medeniyet sahnesinde milletimizin layık olduğu yere gelmesini sağlamak için okuyalım, düşündüklerimizi yazalım, başkalarının düşüncelerimizden istifade etmesi için artık ne yapmamız gerektiğini biliyoruz. Sahi sizce bunun için ne yapalım?

KİTAP OKUMA İLE İLGİLİ ANKETİN SONUÇLARI

1- Kitap okumak insana ne kazandırmaktadır?

a)      Kelime hazinemi arttırmakta                  % 37

b)      Diğer insanlardan daha kültürlü olmamı sağlamakta                  % 32

c)      Hayal dünyamı geliştirmekte                  % 7

d)      Toplumda takdir edilen biri olmamı sağlamakta                  % 2

e)   Kendime güven duymamı sağlamakta                        % 20

2- Ne tür kitaplar okursunuz?

a)      Roman-hikâye                  % 78

b)      Psikoloji-felsefe                  % 4

c)      Makale-deneme                  % 2

d)      Şiir                  % 6

e)      Anı                  % 7

3- En son ne zaman kitap okudunuz?

a)      1 hafta                  % 49

b)      1 ay                  % 22

c)      3-4 ay                  % 16

d)      1 yıl                  % 7

e)      Daha fazla                  % 5

4- Kitap okuma alışkanlığınız var mı?

a)      Evet                  % 71

b)      Hayır                  % 28

5- Kitap okumanızda etken olan nedir?

a)      Arkadaş tavsiyesi                  % 14

b)      Öğretmenin ödev vermesi                  % 10

c)      Kitapçıda rastlamam ve beğenmem                  % 42

d)      Hakkında okuduğum bir yazı                  % 10

e)      En çok okunan kitaplar arasında olması                  % 23

6- Kitap okuma sevgisi aşılamada kim daha etkilidir?

a)      Arkadaşlar                  % 7

b)      Anne-baba                  % 7

c)      Öğretmenler                  % 15

d)      Kişinin istekli olması                  % 66

e)      Televizyon                  % 2

f)        Dergiler                  % 1

7- Evinize düzenli olarak alınan hangisidir?

a)      Gazete                  % 87

b)      Magazin dergisi                  % 1

c)      Edebiyat veya sanat dergileri                  % 2

d)      Spor gazeteleri                  % 8

e)      Hiçbiri                  % 2  

8- Gazetelerde en çok veya öncelikle hangi yazıları okursunuz?

a)      Makale-deneme-fıkra vb. fikir yazılarını                  % 27

b)      Spor haberlerini                  % 29

c)      Magazin türü yazıları                  % 12

d)      Haberleri                  % 24

e)      Fal                  % 3

9- Kaç defa kütüphaneye gittiniz?

a) 1    % 8 

b) 2      % 7 

c) 3   % 16   

d) 4’ten fazla % 58

e) Hiç gitmedim  %10

10- Okul kitaplığı işlerlik kazanabilir mi?

a)      Evet                  % 70                 

b)  Hayır                  % 30

11- Sınıf kitaplıklarının faydalı olacağına inanıyor musunuz?

a)      Evet                  %  57                 

b)  Hayır                  % 43

12- En son ne zaman kitap aldınız?

a)      1 ay önce                  % 69

b)      6-12 ay arası                  % 20

c)      1-2 yıl önce                  % 8

d)      Hiç almadım                  % 2

13- 10.000.000 liranız olsa öncelikle ne alırsınız?

a)      Kaset                  % 9

b)      Yiyecek                  % 6

c)      Kitap                  % 26

d)      Film cd’si                  % 7

e)      Oyun cd’si                  % 4

f)        Giyecek                  % 23

g)      Diğer                  %16

14- Kitap okumanıza engel olan şeyler nelerdir?

a)      Ev işleri                  % 2

b)      Spor                  % 10

c)      Derslerin yoğunluğu                  % 38

d)      Televizyon               % 16

e)      Bilgisayar                  % 12

f)        Diğer                  % 14

15- Okuduğunuz kitapların seçiminde etkili olan nedir?

a)      Yazarı                  % 10

b)      Konusu                  % 77

c)      Birinin tavsiyesi                  % 9

16-En çok hangi eserleri okursunuz?

a)      Yerli                  % 46

b)      Yabancı                  % 54

17- Bir kitabı iki defa okuduğunuz oldu mu?

a)      Evet                  % 54                 

b)  Hayır                  % 46

18- Evinizde ne kadar kitap vardır?

a)      1-50                  % 47

b)      51-100                  % 16

c)      101-200                  % 15

d)      200’den fazla                  % 21

19- Bu yaşa kadar tahminen kaç kitap okudunuz?

a)      1-10                  % 31

b)      11-50                  % 49

c)      51-100                  % 9

d)      100’den fazla                  % 9

20- Yerli yazarların daha az okunmasının sebebi nedir?

a)      Konularının ilgi çekici olmaması                  % 39

b)      Dilinin sade olmaması                  % 15

c)      Tanıtımlarının yeterince yapılamaması                  % 23

d)      Toplum gerçeklerini yeterince yansıtmamaları                  % 5

e)      Diğer sebepler  (. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .)                  % 15

21- Kaset, sinema, tiyatro, maç vb. göre kitap fiyatları pahalı mı?

a)      Evet                  % 41                 

b)  Hayır                  % 59

22- Yakın bir arkadaşınıza en çok nelerden bahsedersiniz?

a)      Seyrettiğim filmden                  % 25         

b)      Okuduğum kitaptan                  % 10

c)      Dinlediğim kasetten                  % 8

d)      Bilgisayar oyunlarından                  % 11

e)      Maçlardan                  % 20

f)        Aile sorunlarından                  % 12

23- Çevrenizdeki insanlardan en çok kim kitap okuyor?

a)      Baba                  % 15

b)      Anne                  % 16

c)      Kardeş                  % 24

d)      Arkadaş                  % 24

e)      Öğretmen                  % 14

24- Okuduğunuz bir kitabı arkadaşınıza tavsiye ettiğiniz oldu mu?

a)      Evet                  % 88                 

b)  Hayır                  % 22

25- Kitapların kasetten dinlenmesini olumlu buluyor musunuz?

a)      Evet                  % 11                 

b)  Hayır                  % 89

26- İnternette bazı kitapların yayımlanmasının insanın kitaba olan ilgisini arttıracağına inanıyor musunuz?

a)      Evet                  % 65                 

b)  Hayır                  % 35

27- İnternette kitap tanıtımı yapılan bir site adı biliyor musunuz?

a)      Evet                  % 18

b)      Hayır  (Bu soruya internetle ilgilenenler cevap verecektir)                  % 74

Sitenin adı:

28- Kitap satışlarında en  etkili olan nedir?

a)      Reklamlar                  % 16

b)      En çok okunan kitaplar listesinde olması                  % 23

c)      Televizyondaki tanıtımlar                  % 11

d)      Kitap fuarları                  % 40

e)      Kitap katalogları                  % 9

29- Çizgi romanların kitap okuma alışkanlığı kazandırdığına inanıyor musunuz?

a)   Evet                        % 34                       

b)  Hayır                        % 64

30- Daha ziyade hangi vakitler kitap okusunuz?

a)      Sabahleyin                  % 1

b)      Okul dönüşü                  % 11

c)      Yatmadan önce                  % 60

d)      Hafta sonları herhangi bir saatte                  % 22

e)      Kitap okuma alışkanlığım yok                  % 6

31- Televizyonda kitap tanıtımı yapılan kanalın ve programın adını yazar mısınız?

Kanalın adı:                                        Programın Adı:

32- Yapılan bu anketin faydalı olacağına inanıyor musunuz?

a)   Evet                        % 71                       

b)  Hayır                        % 29